گونه های معروف سدروس

گونه های معروف سدروس (Cedrus)

---

سدروس یکی از جنس های تیره های کاج است. برگها به صورت دسته ای ، مجتمع، پایا، فلس های مخروط نازک ، فشرده و با رسیدن مخروط از آنها جدا شده و می افتند. 

گونه های معروف سدروس:

سدروس لیبانیکا ،سدروس دئودرا ، سدروس آتلانتیکا

تکثیر سدروس :

سدروس هم از طریق بذر و هم از طریق قلمه می تواند افزایش یابد.

برای تکثیر از طریق بذر مخروط سدروس را 48 ساعت در آب خیس می کنند بدین وسیله بذر از مخروط جدا می شود سپس مختصری بذر را خشک می نمایند آنگاه برای کاشت آماده می شود. بهتر است قبل از کاشت بذر در داخل مخروط باقی بماند ، قوه ی نامیه ی بذر سدروس برای گونه های مختلف، متفاوت است و به شرح زیر می باشد: 

سدروس آتلانتیکا  52 درصد

سدروس دئودرا 72 درصد

سدروس لیبانیکا 48 درصد

انجام پیوند هم امکان پذیر است

سدروس آتلانتیکا :

نام علمی   (Cedrus atlantica)

نام انگلیسی( Atlas ceder)

ارتفاع: 2400-1500 سانتی متر

 گستردگی: 1200 سانتی متر

قطر تاج پوششی: 18-9 متر

خصوصیات گیاهی :

درختی است هرمی شکل، گسترده و منظم دارای حالت رشد باز و شاخه های افراشته و افقی . انتهای شاخه اصلی متراکم است. پوست تنه خشن و به رنگ قهوه ای تیره است. 

 برگها: به رنگ سبز مایل به آبی ، کوتاه و سوزنی شکل بطول 2.5-2 سانتیمتر می باشند و واریته glauca  دارای برگهای آبی روشن است.

میوه : مخروط هایی به طول 7.5-5  سانتی متر که مسطح یا در قسمت فوقانی مقعر هستند . دو سال طول می کشد تا به بلوغ برسند

سیستم ریشه ای:  عمقی

سرعت رشد: بسیار کند

نیاز های طبیعی :

آب و هوا : گرما و سرما  و حتی انجماد طولانی مدت را تحمل می نماید.

خاک : خاک اسیدی، لومی یا رسی با زهکشی خوب را ترجیح می دهد . خاک های مردابی را تحمل نمی کند .

نیاز نوری : آفتاب کامل ، سایه آفتاب باد را تحمل میکند .

سدروس لیبانیکا (Cedrus libanica)

سدر لبنان آنقدر شبیه به cedrus atlantica  است که برای یک فرد عادی تمایز این دو مشکل میباشد . هر دو دارای نیازهای طبیعی و پرورش یکسان بوده ، به مقاصد مشابه در طراحی ضای سبز بکار میروند. سدرلبنان تنها زمانی که به چند صد سالگی برسد تولی طرح های زیبای معروفی میکند که در نقاشی ها و طرح های رسم شده کاربرد دارد .   

سدروس دئودرا :

نام علمی : cedrus deodora

نام انگلیسی : deodar  cedar

ارتفاع : 2400-800 سانتی متر

گستردگی : 1200 سانتی متر

قطر تاج پوششی : 15-9 متر

خصوصیات گیاهی :

درختی است بزرگ ، متراکم و منظم دارای شاخه های افراشته و افقی که در جوانی در قسمت انتها آویخته است ، با بالا رفتن سن ، شاخه ها چوبی تر میشوند. پوست تنه قهوه ای در درختان کهن شدیدا شیاردار ، در درختان جوان خاکستری رنگ وصیقلی است .

برگ: برگهای آن سبز درخشان ، زرد، سبز یا سبز مایل به آبی ، به طول 5-2.5 سانتیمت ، سخت و سوزن مانند بوده، بطور متراکم بر روی شاخه ها آرایش یافته اند.

میوه : مخروط هایی که  در قسمت بال مدور و 12.5-7 سانتیمتر درازا و 6.5 سانتیمتر هنا داشته و دو سال طول میکشد تا کامل شوند .

سیستم ریشه ای : عمقی

سرعت رشد: سریع

نیاز های طبیعی :

آب وهوا : گرما و تا حدودی سرما را تحمل می کنند اما به سرمای زیاد یا یخبندان طولانی مدت حساس است.

خاک: خاک اسیدی ، قلیایی ،خاک رسی یا لومی با زهکشی خوب را ترجیح میدهد . خاکهای مردابی را تحمل نمیکند . به خشکی مقاوم است.

نیاز نوری: تابش مستقیم آفتاب باد را تحمل می کند.

شاخه های این درخت حالت طبقه طبقه دارند و به همین دلیل بسیاری از افراد آن را با کاج مطبق اشتباه میگیرند ، یکی از گونه های مورد استفاده در جنگل کاری در شمال کشور ، سدروس دئودرا بوده که بذر آن را در موسسات تحقیقات و جنگل ومراتع در سال 1349 با هدف بررسی های سازگاری وارد و در ایستگاه تحقیقات جنگل و مراتع پاسند کشت نمود.

این مجموعه از 17 سالگی شروع به بذردهی کرده و به عنوان اصلی ترین منبع تولید بذر سدروس در سطح منطقه مورد استفاده قرار میگیرد به رغم بذردهی فراوان و سالانه ، تولید نهال آن با چالش های زیادی همراه است، گرچه گفته می شود که بذر های تازه جمع آوری شده برای جوانه زنی مشکلی ندارد. اما زمان کاشت بذر سدروس در اروپا اوایل فروردین و در شمال ایران اواسط اسفند میباشد. باید توجه داشت که نگهداری چند ماهه ی بذر سدروس حتی در سردخانه هم قدرت جوانه زنی بذر می کاهد. نتیجه ی یک بررسی در ارتفاع 2050 متری نشان داد که میزان جوانه زنی بذر سدروس با افزایش عمق کاشت از 5 به 10 میلی متر ، از 45 به 75 درصد افزایش و دوره جوانه زنی از 41 روز به 35 روز کاهش می یابد.

اما با افزایش عمق کاشت بیش از 10 میلی متر باعث کاهش میزان جوانه زنی بذر گردید. در ایران با توجه به تحقیقاتی نشان دادند که بهترین تاریخ کشت بذر سدروس دئودرا 15 اسفند است که با افزایش یا کاهش دامنه ی تاریخ کشت به سمت پاییزو بهار قدرت جوانه زنی کاهش می یابد.  

کاربرد سدروس :

به صورت تک کاشت در پارک ، منازل ، ادارات ، به صورت کاشت 6-3 تایی در پارکها ومیادین

منابع:

1-راهنمای انتخاب و داشت درختان زینتی در فضای سبز/تالیف غزاله روحانی-تهران : آیی‍ژ، 1384

2-درختان ودرختچه های سودمند و قابل کشت در ایران / تالیف فاطمه آقابیگی –اصفهان –انتشارات فلاحت ایران

3-پروژه ای  از موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع که درسال 1384 در شمال برروی سدروس دئودرا انجام گرفته بود.

4-جنگلها،  درختان و درختچه های ایران/ حبیب الله ثابتی –یزد- انتشارات دانشگاه یزد

5- ترجمه ی مقاله هایی از www.google.com   

6- مشخصات علمی وکاربردی گونه های درختی ایران وجهان –محبوبه خاتم ساز و میرعبادی –تهران –انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع  -1364